Hepimizin bildiği, gördüğü ve ancak üzerinde kafa yorduğumuzda ne kadar da muhteşem bir mucizeye şahit olduğumuzu fark ettiğimiz doğal döngüler zinciri üzerine düşünmeye var mısınız? Bu doğal döngüler zincirini düşünmeye bitkilerle başlayalım.
Bitkiler, Güneş ışığını, Karbondioksiti, Suyu ve gerekli Mineralleri tüketirken, ürettikleri oksijenle canlıların yaşaması için gerekli ortamı hazırlamalarının yanı sıra, yapraklarıyla, meyveleriyle, tohumlarıyla ve kökleriyle de insanlar ve hayvanlar için besin üretirler.. Gerektiği kadar tüketip, maksimum üretimi yapmaya çalışıyorlar aslında. Tüketimin gereğinden fazla olması üretimi arttırmayacağı gibi, bitkilerin ölümüne bile sebep olabiliyor.
Gerek gıda olarak tüketildiklerinde, gerekse doğada yok olduklarında da bu doğal döngüler zincirini devam ettirirler.. Özünde aslen ürettikleri bir şeyler daha var. Canlılar tarafından tüketilen bitkiler, canlılara hayatta kalabilmeleri için gerekli enerjiyi üretirken, geride kalan artıkları ise bakteriler ve mikroorganizmalar tarafından ayrıştırılarak toprak verimliliğine katkı sağlarlar.
Bununla birlikte çok yıllık bitkilerden ağaçları düşünelim. Kurak dönemlerde toprağın aşırı ısınmasını engelleyerek topraktaki nem miktarını korurken, toprak altı yaşam dengesinin korunmasına da katkı sağlıyorlar. Dallarında yaşayan pek çok canlı için de üreme ve büyüme ortamı üretmiş oluyorlar. Belki hiç düşünmemiş olabileceğiniz çok önemli bir şey daha var, diğer canlıların konforu için gölge de üretiyorlar!
Üretirken tükettiklerine ve tüketirken ürettiklerine bütünsel olarak baktığımızda gelecek nesillerini ve bu doğal döngüler zincirini tehdit ettiklerinden bahsedebilir miyiz?
Tabi ki hayır…
Biraz da kısaca hayvanlardan bahsedelim.
Yeryüzündeki bütün hayvanların öncelikli amacı türlerinin devamlılığını sağlayabilmek. Bunun için de aynen bitkilerde olduğu gibi hayatta kalabilmek için ihtiyaçları kadar oksijeni, suyu ve besini tüketmeleri gerekiyor.
Bu sınırlı tüketime karşın bir de ürettiklerine bakalım isterseniz. Yaşamları boyunca karbondioksit üreten, dışkılarıyla toprağı ve mikroorganizmaları besleyen, etleriyle, sütleriyle, yumurtalarıyla hem diğer hayvanlar hem de insanlar için besin üreten, aynı zamanda da ekolojik dengenin bozulmaması için bazı türlerin aşırı çoğalmasını engelleyerek bu doğal döngüye destek üreten canlılar olarak düşünebiliriz.
Üretirken tükettiklerine ve tüketirken ürettiklerine bütünsel olarak baktığımızda gelecek nesillerini ve bu doğal döngüler zincirini tehdit ettiklerinden bahsedebilir miyiz?
Tabi ki hayır…
En can alıcı bölüme, insanlara geldik maalesef. Neden mi maalesef?
Gelin birlikte düşünelim.
Dönemin şartlarına göre avcılık, toplayıcılık ve yerleşik hayata geçişle birlikte tarımsal üretim ile gıda ihtiyaçlarımızı karşılamış ve binlerce yıldır hayatta kalmayı başarabilmiş canlı türüyüz.
Ürettiğimiz ilkel el aletleriyle başlayan icatlar, teknolojinin bugünlere gelmesine vesile olmuş. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte binlerce farklı alanda üretim artmış, yani insan türü olarak tüketmek için üretmeyi başarmışız.
Peki bu üretim döngüsünün sürdürülebilir olduğunu söyleyebilir miyiz?
Üretirken tükettiklerimize baktığımızda tablo maalesef hiç de iç açıcı değil.
- Soyunu tükettiğimiz hayvanları,
- Kesilen ve yakılan ormanlarımızı,
- Kimyasallarla zehirlediğimiz topraklarımızı,
- Baca ve egzoz gazlarıyla kirlettiğimiz havayı,
- Acımasızca tükettiğimiz ve
- Kirlettiğimiz temiz su kaynaklarımızı hatırlayalım ve hep birlikte üzülelim.
Bu arada üretirken tükettiklerimize sevgiyi, saygıyı, merhameti ve vicdanı da eklemeden geçemeyeceğim maalesef.
Tüketirken ürettiklerimizde durum nasıl peki? Geri dönüşüm ve atık yönetimi konularında acaba ne durumdayız? Ancak global tedbirlerin alınması, çok sert yaptırımların uygulanması ve hem üreticilerin hem de tüketicilerin bilinçlenmeleri durumunda umutlanabiliriz diye düşünüyorum. Umarım bir şeylerin farkına vardığımızda çok geç kalmış olmayız.
Üretirken tükettiklerimize ve tüketirken ürettiklerimize bütünsel olarak baktığımızda gelecek nesillerimizi ve atalarımız dahil diğer canlıların milyonlarca yıldır sürdürebildikleri bu doğal döngüler zincirini tehdit etmediğimizden bahsedebilir miyiz!?
Cevabı sizlere bırakıyorum…
Dönüştür Gitsin Takipçisi, Doğa Dostu,
Uluç Özturan
